Đây là hội nghị đầu tiên được tổ chức theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Kế hoạch hoạt động năm 2024 của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số, phù hợp với chủ đề chuyển đổi số quốc gia năm 2024 là "Phát triển kinh tế số với 4 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững".

Hội nghị nhằm đánh giá thực trạng, các điểm nghẽn về tình hình số hóa, ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực nông nghiệp; trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, mô hình thực tiễn trong chuyển đổi số ngành nông nghiệp; chỉ ra những giải pháp nhằm tháo gỡ các vướng mắc, thúc đẩy quá trình chuyển đổi số, ứng dụng số hóa nhanh và hiệu quả hơn nữa trong lĩnh vực nông nghiệp.

Nông nghiệp luôn là nền tảng vững chắc, trụ cột kinh tế đóng vai trò không thể thiếu trong việc đảm bảo an ninh lương thực và là nguồn cung cấp các sản phẩm thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân.

Trong những năm gần đây, ngành nông nghiệp đã chủ động triển khai mạnh mẽ chuyển đổi số, nhất là ứng dụng công nghệ số vào thực tiễn, như trí tuệ nhân tạo, quản trị dữ liệu, IoT, tự động hóa... vào hoạt động sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản đã giúp tăng năng suất lao động, nâng cao hiệu quả, đảm bảo chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm, bảo vệ môi trường và nâng cao khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam. Tuy nhiên, công cuộc số hóa trong lĩnh vực nông nghiệp từ Trung ương đến địa phương còn gặp không ít rào cản và thách thức, như tỷ trọng kinh tế số trong ngành nông nghiệp còn thấp nhiều so với mục tiêu Chính phủ đặt ra đến năm 2025 là 10%.

Ngành nông nghiệp là một trong những ngành có nhiều dữ liệu nhất, nhưng tỉ lệ thu thập còn ít; chuyển đổi số còn mới mẻ với cả người đứng đầu các địa phương và đặc biệt là người nông dân.

Các đại biểu, chuyên gia đã đánh giá thực trạng, các điểm nghẽn về tình hình số hóa, ứng dụng công nghệ số trong lĩnh vực nông nghiệp. Đồng thời, trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, mô hình thực tiễn và đề xuất giải pháp về số hóa nông nghiệp chuyển nhanh từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang tư duy kinh tế nông nghiệp…

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình phát biểu tại hội nghị

Trình bày tham luận tại hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình cho biết, Thừa Thiên Huế đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Trọng tâm là rà soát, ứng dụng các công nghệ số phù hợp vào quy trình quản lý nhà nước; từng bước thay đổi tư duy, phương thức sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp theo hướng số hóa, nông nghiệp thông minh, tạo động lực thực hiện cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, hướng đến nền kinh tế nông nghiệp.

Hiện nay, hệ thống thông tin sản phẩm nông nghiệp tỉnh đã được xây dựng và đưa vào hoạt động tại địa chỉ: http://nongsan.thuathienhue.gov.vn; đã cập nhật được gần 100 sản phẩm nông sản tiêu biểu của tỉnh. Hệ thống được phát triển nhằm cung cấp giải pháp hỗ trợ truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông nghiệp cho tổ chức, doanh nghiệp; thông tin về các sản phẩm OCOP, sản phẩm chủ lực… được số hóa, đáp ứng nhu cầu thông tin của người dân, phục vụ công tác quản lý sản xuất, kinh doanh; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số, xây dựng xã hội số.

Tỉnh cũng xây dựng một số mô hình chuyển đổi số, số hóa trong nông nghiệp và bước đầu cho kết quả tích cực, tiêu biểu như, Mô hình truy xuất nguồn gốc đối với các loại cây ăn quả như Bưởi Thanh trà, Ổi… Quá trình sản xuất được số hóa và người dùng có thể tra cứu, truy xuất thông tin; qua đó từng bước xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cây trồng. Ngoài ra, mô hình nuôi tôm thẻ thông minh ứng dụng công nghệ IoT trong giám sát, tương tác tự động. Hệ thống sẽ tự động cảnh báo các chỉ số môi trường trong ao nuôi, theo dõi qua ứng dụng trên điện thoại, giúp người nuôi có thể quản lý từ xa, phát hiện sớm các yếu tố bất lợi để kịp thời điều chỉnh giúp tôm nuôi sinh trưởng và phát triển tốt hơn.

Ngoài ra, dữ liệu về thủy lợi, phòng chống thiên tai cũng được số hoá trên nền tảng Hue-S với các dữ liệu ban đầu như, số liệu về mực nước các hồ chứa, mực nước trên sông Hương, sông Bồ, mực nước tại các đập thủy lợi, thủy điện, các thông tin về thời tiết, lượng mưa, sức gió, ngập lụt và các cảnh báo liên quan; qua đó giúp người dân có thể nhanh chóng cập nhật thông tin về thiên tai để chủ động ứng phó, giảm thiểu các thiệt hại trong mùa mưa lũ.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nguyễn Thanh Bình cũng nêu một số hạn chế cần khắc phục về cơ sở hạ tầng số ở nông thôn, nhận thức, kỹ năng sử dụng thiết bị thông minh của bà con nông dân; sự phân tán của dữ liệu chuyên ngành nông nghiệp; một bộ phận nhỏ cán bộ công chức viên chức và người lao động đã quen với cách thức làm việc, lưu trữ thông tin số liệu theo phương thức truyền thống, chưa kịp thích ứng với các ứng dụng, phần mềm hiện đại, gặp nhiều khó khăn trong việc số hóa dữ liệu. Chi phí đầu tư cho các mô hình ứng dụng công nghệ tiến tiến vào sản xuất nông nghiệp rất lớn…

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ghi nhận, biểu dương nỗ lực của ngành nông nghiệp trong chuyển đổi số, đạt được những kết quả bước đầu đáng khích lệ, góp phần vào những kỳ tích mà ngành nông nghiệp đạt được trong thời gian vừa qua.

Phó Thủ tướng cũng nêu rõ thể chế cho phát triển nông nghiệp nói chung và cho chuyển đổi số trong nông nghiệp còn những điểm nghẽn cần tháo gỡ; hạ tầng số trong nông nghiệp còn yếu; tỉ lệ dịch vụ công toàn trình mới đạt 16% trong khi mục tiêu của Chính phủ là 80%; tỉ lệ dữ liệu được thống kê và kết nối được chưa cao; còn thiếu hụt nhân lực chuyển đổi số, tỉ trọng đóng góp kinh tế số trong GDP còn khiêm tốn.

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ NN&PTNT tập trung thúc đẩy chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho người nông dân và doanh nghiệp. Đặc biệt, đối với nông dân thì thủ tục hành chính càng phải đơn giản hơn. Bộ cần hợp nhất Cổng Dịch vụ công và Hệ thống thông tin một cửa điện tử cấp bộ thành Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính tập trung duy nhất của bộ; kết nối với Cổng Dịch vụ công quốc gia theo đúng lộ trình; kết nối, chia sẻ dữ liệu với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo đảm an toàn, an ninh hệ thống; định danh được hệ thống tàu cá phục vụ quản lý, chống đánh bắt cá bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định.

Đối với việc xây dựng cơ sở dữ liệu, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT tập trung xây dựng, chuẩn hóa dữ liệu ngành sao cho chuẩn xác, đầy đặn, cập nhật kịp thời, đặc biệt phải dễ hiểu, dễ ứng dụng; phát triển hạ tầng số, các nền tảng số trong lĩnh vực nông nghiệp. Do lĩnh vực quản lý rộng, lượng dữ liệu lớn, Bộ cần xác định thứ tự ưu tiên khi xây dựng các cơ sở dữ liệu và triển khai tới bờ tới bến, tới nơi tới chốn, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các doanh nghiệp công nghệ số, như VNPT, Viettel, FPT… tích cực tham gia hỗ trợ ngành nông nghiệp chuyển đổi số. Đối với các kiến nghị của địa phương, doanh nghiệp, Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ NN&PTNT và Bộ TT&TT ghi nhận, giải quyết, và báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề vượt thẩm quyền.